تاجر کیست و چگونه شناخته می‌شود؟ اگر مایل به انجام فعالیت‌های تجاری هستید برای شما آشنایی با مفهوم تاجر یا بازرگان بسیار اهمیت دارد. گاهی در شناخت تاجر و تفاوت آن با کسبه جزء دچار مشکل می‌شویم. البته کسبه جزء هم به نوعی تاجر است اما قوانین حاکم بر فعالیت تجاری آن‌ها با قوانین تجار متفاوت است. بنابراین تشخیص این مسئله که بازرگان به چه کسی اطلاق می‌شود به ما در زمینهٔ استفاده از قوانین مربوط به تجار و معاملات تجاری کمک می‌کند. در ادامه مقاله به این مسئله که تاجر یا بازرگان کیست و تفاوت آن با کسبه جزء چیست می‌پردازیم.

تاجر یا بازرگان کیست ؟

برای اینکه بدانیم تاجر کیست به تعریف آن می‌پردازیم. تاجر در معنای لغوی خود یعنی هرکس که دادوستد می‌کند یا به عبارتی به خرید و فروش کالا مشغول شود. قانون تجارت ایران در ماده یک خود به تعریف اینکه تاجر کیست پرداخته است. ماده یک قانون تجارت تشریح می‌کند: «تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد.»

پیش از آنکه قانون تجارت بگوید تاجر کیست ، هرکس که به خرید و فروش مشغول می‌شد را تاجر می‌نامیدند. حتی اگر شغل معمولی او چیزی غیر از آن بود. ولی امروزه مطابق قانون تجارت فردی را تاجر می‌نامند که دو ویژگی داشته باشند، اول آنکه دادوستد و معاملات تجاری انجام دهند و دم آنکه این انجام این معاملات شغل عادی و معمولی آن‌ها باشد. از فواید شناخت تاجر آگاهی نسبت به قوانینی است که حاکم بر تاجر و معاملات تجاری او می‌باشد.

کسبه کیست و چه فرقی با تاجر دارد ؟

کسبه جزء کیست و چه فرقی با تاجر دارد ؟ پس از اینکه دریافتیم تاجر کیست به تعریف کسبه جزء می‌پردازیم. از نظر حقوق تجارت کسبه‌ جزء نیز به نوعی تاجر محسوب می‌شود. کسبه جزء کسانی هستند که به صورت معمول شاغل به یک حرفه معین می‌باشند اما در عرف تجارتی نمی‌توان نام آن‌ها را تاجر گذاشت. قانون تجارت نیز آن‌ها را از انجام الزاماتی که برای تجار وضع کرده است، معاف می‌نماید. مثلاً کسبه جزء برخلاف تاجران ملزم به تنظیم و ثبت دفاتر تجارتی نیستند و همین‌طور نیازی به ثبت کردن نام خود در دفتر ثبت تجارتی ندارند.

ماده 19 قانون تجارت مسئله تشخیص کسبه‌ جزء را به نظامنامه‌ وزارت عدلیه ارجاع داده است. اکنون ماده‌واحده‌ به شماره‌  816606/12/1380 در اجرای ماده 19 قانون تجارت مصوب سال 1380 به شرح زیر اصلاح گشته است:

{ ماده‌واحده: افراد حقیقی داخل در طبقات ذیل به‌استثنای صاحبان مشاغل موضوع بند (الف) ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ از مصادیق کسبه جزء محسوب و از داشتن دفتر تجارتی معاف خواهند بود.

۱ـ کسبه، پیشه‌وران، تولیدکنندگان و نظایر آن‌ها که فروش سالیانه آنان از چهار میلیارد ریال تجاوز نمی‌کند.

۲ـ ارائه‌دهندگان خدمات در هر زمینه‌ای که عایدی غیر خالص آن‌ها متجاوز از دو میلیارد ریال نباشد.}

بررسی شغل تجارت

وقتی می‌گوییم شغل یک فرد تجارت است یعنی تاجر برای زندگی خود حرفه‌ تجارت را انتخاب کرده است. به شرطی می‌توان به یک شخص لقب تاجر بودن را داد که به طور مکرر به انجام دادوستد مشغول است. عرف نیز کسی را که گه‌گداری به انجام یک کار مشغول شود را شاغل به آن کار به حساب نمی‌آورد. بنابراین در شغل تجارت تاجر به طور مکرر به انجام معاملات تجاری مبادرت می‌نماید. باید توجه داشت تعدد تکرار عملیات تجاری برای اینکه بتوان به یک شخص لقب تاجر داد، میزان مشخصی ندارد و کاملاً بستگی به عرف دارد.

نکته مهم در مورد شغل تجارت این است که نیازی نیست تجارت شغل اصلی یک فرد باشد تا بتوان مطابق تعریف قانون تجارت او را تاجر معرفی کرد. گاهی ممکن است شغل اصلی یک فرد کشاورزی باشد و در کنار آن به تجارت نیز مشغول است. ولی میزان تکرر در انجام معاملات تجاری به نحوی باشد که بتوان عنوان تاجر را به او اطلاق کرد. که در این صورت مشمول مقررات مربوط به تجار می‌گردد. البته اشخاص حقوقی هم می‌توانند تاجر محسوب شوند. زیرا در ماده 588 قانون تجارت آمده است: «شخص حقوقی می‌تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است مگر حقوق و وظائفی که بالطبیعه فقط انسان‌ ممکن است دارای آن باشد مانند حقوق و وظایف ابوت – نبوت و امثال ذالک.»

ویژگی های تاجر

1. معاملات تجارتی انجام می‌دهد.
2. انجام این معاملات شغل معمول وی باشد.
3. این معاملات تجاری را به صورت مکرر انجام می‌دهد.
4. در تجارت خود مستقل است و متقبل سود و زیان می‌شود.
5. مطابق مصادیق تعیین شده در قانون، کسبه جزء و پیشه‌ور نیست.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تاجر کیست ، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون تاجر کیست پاسخ دهند.

سؤالات متداول