انحلال به معنای از بین رفتن شرکت، اتمام فعالیت‌های اقتصادی آن و پایان شراکت شرکاست. انحلال شرکت با ورشکستگی شرکت تفاوت دارد چنانچه که خواهیم دید ورشکستگی به علت ناتوانی شریک در پرداخت بدهی‌های شرکت است اما انحلال می تواند دلایل عدیده داشته باشد و ورشکستگی تنها یکی از دلایل انحلال شرکت است.

ما در این مقاله سعی خواهیم کرد که دلایل این انحلال را توضیح دهیم و با ارائه مثال‌هایی این موارد را روشن سازیم و مواردی که افراد می‌توانند انحلال یک شرکت از دادگاه را خواستار شوند بازگو نماییم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ثبت شرکت کلیک کنید.

موارد انحلال

– انحلال به سبب غیرممکن شدن موضوع فعالیت شرکت یا به انجام رسیدن آن

فرض کنید یک شرکت اقتصادی با هدف وارد‌کردن ماشین‌های بوگاتی تشکیل شود سپس به موجب بخشنامه دولتی ورود ماشین‌های خارجی ممنوع شود. در چنین حالتی شرکت منحل می‌گردد.

– انحلال به سبب مدت‌دار بودن شرکت یا انقضا مدت

فرض کنید شرکتی برای تهیه نیشکر یک سال شرکت دیگری تأسیس شود این شرکت بعد از پایان یکسال منحل است منوط بر اینکه قبل از انقضای مدت خود، آن را تمدید نکرده باشد.

– انحلال در صورت ورشکستگی

چنانچه دارایی‌های شرکت کفاف بدهی‌های آن را ندهد شرکت ورشکسته می‌شود که در این صورت تابع قواعد ورشکستگی شرکت‌هاست.
-در صورت تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت: زمانی که اکثر شرکا بر انحلال توافق کنند شرکت منحل می‌شود. حالتی را تصور کنید که تمامی شرکای شرکت به دلیل سود‌ آور‌نبودن شرکت تصمیم به منحل‌کردن آن می‌گیرند. در این حالت با تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده، انحلال را به رأی گیری می‌گذارند. این انحلال باید ثبت و به اطلاع عموم برسد.

– صدور حکم قطعی انحلال از سوی دادگاه

این شیوه موارد متعددی را در بر می‌گیرد.

1.انحلال شرکت به درخواست هر ذینفع

برای مثال شخصی به علت طلبی که از یکی از شرکا دارد تقاضای انحلال را به دادگاه تقدیم می‌کند. تا با از بین رفتن شرکت و درآمدن سهم هر شریک از حالت مشاع طلب خود را وصول نماید. یا برای مثال اگر سرمایه شرکت از حداقل‌های ذکر‌شده در قانون کمتر شود و سایر شرکا برای جبران آن کاری نکنند.

2.انحلال به درخواست یکی از شرکا

هریک از شرکا می تواند درخواست فسخ قرارداد شرکت را بکند مشروط بر اینکه این حق در اساسنامه از او سلب نشده باشد و دلیل موجهی برای فسخ ارائه کند که تشخیص موجه‌بودن این دلایل بر عهده دادگاه است.

بنابراین شریکی که قصد سوء‌استفاده و ورود ضرر به سایر شرکا را دارد نمی تواند انحلال شرکت را تقاضا کند. برای دلایل موجه یکی از شرکا می توان حالتی را تصور کرد که سایر شرکا از تحویل سهمی که تعهد کرده‌اند سر باز زنند.

3. انحلال به موجب وضعیت شریک

انحلال خود به دو قسم تقسیم می‌شود:

الف) انحلال شرکت در صورت فوت یا حجر شریک

فوت و حجر شریک در شرکت‌های خاصی موجب انحلال است. چنانچه شرکتی دارای شرکای ضامن باشد با فوت یا حجر وی شرکت منحل می‌گردد.

شریک ضامن کسی است که به تنهایی در برابر کلیه بدهی‌های شرکت مسئولیت دارد و هر طلبکار می‌تواند بخشی یا تمام بدهی خود را از وی وصول کند. پس از فوت یا حجر شریک ضامن، سایر شرکا می‌توانند با توافق با قائم‌مقام فرد متوفی شرکت را نگه دارند که این قائم مقام می‌تواند جزو شرکا شود یا این درخواست را رد کند.

ب) ورشکستگی شریک (و نه شرکت)

اگر یکی از شرکا تاجر باشد و به دلیل ورشکستگی عاجز از پرداخت دیون خود باشد مدیر تصفیه چنین تاجری می‌تواند درخواست انحلال را تقدیم نماید تا با به دست آوردن سهم تاجر ورشکسته در شرکت بدهی‌های وی را بپردازد.

آنچه مسلم است این است که چنانچه بدهی‌های تاجر از محل دیگر اموال او قابل وصول باشد تقاضای انحلال منتفی می‌شود اما با این وجود چنانچه شریک ورشکسته طلبکارانی داشته باشد که موفق به وصول طلب خود نشده‌اند می توانند با تقدیم اظهار‌نامه کتبی و گذشت شش ماه تقاضای انحلال شرکت را به دادگاه بدهند.

راه جلوگیری از انحلال

باید توجه داشت که به محض تقاضای یکی از شرکا برای انحلال که دلایل موجه دارد یا ورشکسته است نباید شرکت را منحل فرض نمود. چنانچه درخواست انحلال از جانب یکی یا گروه مشخصی از شرکا باشد و سایر شرکا خواستار انحلال نباشند دادگاه می‌تواند حکم به اخراج آن شرکا دهد و شرکت پابرجا بماند.

در صورت درخواست سایر شرکا به اخراج و پرداخت سهم شرکای اخراج‌شده شرکت می تواند به حیات خود ادامه دهد. از طرفی وقتی شرکت به درخواست یکی از شرکا منحل می‌گردد که تقاضایش را به صورت کتبی به سایر شرکا برساند و شش ماه از آن بگذرد.

ثبت انحلال

1. پس از تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده بر انحلال و تعیین مدیر تصفیه نسخه‌ای از صورت‌جلسه مجمع به وسیله پست پیشتاز به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال می‌گردد.

2. کارشناس مربوطه پس از بررسی درخواست مزبور با موازین قانونی و دریافت هزینه‌های آن اقدام به ثبت انحلال در مرجع ثبت شرکت‌ها می‌نماید.

3. این انحلال از طریق یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع عموم می‌رسد.

در دو مورد اخیر یعنی انحلال به تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده و انحلال به حکم دادگاه، به علت بحث تخصصی و حقوقی دقیق برای جلوگیری از تضییع حقوق خود بهتر است که با وکیل دادگستری مشورت نمایید. مرحله‌ ثبت این انحلال نیز می‌تواند توسط وکیل انجام پذیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انحلال شرکت، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون ثبت و امور شرکت ها پاسخ دهند .